Trong các hệ thống âm thanh, bạn có thể dễ dàng bắt gặp thuật ngữ “Equalizer” – thiết bị giúp cân bằng các tần số âm thanh để cho ra chất âm trong trẻo, chân thực và lọc tiếng tốt. Vậy để hiểu rõ hơn về nó có những đặc điểm và vai trò gì trong hệ thống âm thanh thì hãy cùng Đại Nam Audio tham khảo qua bài viết này nhé.
Equalizer là gì?
Equalization (hay còn gọi là EQ) là 1 kỹ thuật chỉnh sửa âm thanh có nhiệm vụ cân bằng âm lượng của các dải tần số khác nhau trong một tín hiệu âm thanh, giúp thay đổi chất âm khi âm thanh đi qua nó. EQ có thể được sử dụng giúp tăng cường âm thanh, loại bỏ tiếng ồn không mong muốn hay tạo ra các hiệu ứng âm thanh, cân đối và hài hòa hơn.
Trong âm thanh, người ta cũng có thể gọi EQ với cái tên khác là lọc xì âm thanh. Bạn có thể điều khiển các bộ lọc tuyến tính này thông qua 1 loạt các nút bấm, núm vặn và thanh trượt, giúp lọc tạp âm và cân bằng tần số để chi ra âm thanh rõ ràng, chi tiết hơn.
EQ thường được sử dụng phổ biến trong các bộ dàn âm thanh karaoke gia đình, hệ thống âm thanh hội trường, sân khấu, phòng thu chuyên nghiệp,... giúp xử lý âm thanh, đáp ứng tần số của hệ thống âm thanh bằng các bộ lọc tuyến tính. Hầu hết các thiết bị Hi-Fi sử dụng các bộ lọc tương đối đơn giản để có thể dễ dàng điều chỉnh âm trầm và âm bổng.
Ngoài ra, trên các thiết bị nghe nhạc như MP3, loa điện thoại, loa không dây, hay cả các dịch vụ phát trực tuyến như Spotify, hoặc các phần mềm nghe nhạc cũng đều có tính năng cắt lọc tần số EQ này.
Các chức năng điều khiển cơ bản của Equalizer
- FREQ (Frequency): Đây là thao tác đầu tiên khi người dùng sử dụng EQ để chọn vùng tần số để tác động.
- GAIN: Sau khi bạn đã chọn được vùng tần số thì tùy chỉnh GAIN sẽ tăng (giảm) cường độ của vùng tần số vừa chọn.
- Q (Bandwidth): Giúp người dùng tùy chỉnh mức độ ảnh hưởng của GAIN đối với các tần số xung quanh gần khu vực FREQ được chọn, khi Q càng lớn thì nó sẽ kéo theo các tần số xung quanh mạnh mẽ và ngược lại.
Vai trò của EQ trong hệ thống âm thanh
- EQ giúp cân bằng tần số âm thanh tuyệt vời: Các tần số thừa sẽ bị cắt bỏ, còn tần số nào thiếu thì sẽ thêm vào nhằm cải thiện chất lượng âm thanh tốt hơn. Chỉnh âm thanh cho phù hợp với các mục đích sử dụng khác nhau. Chẳng hạn như đối với dàn âm thanh giải trí karaoke gia đình thì có thể tăng giảm bass hoặc treble cho hài hòa với nhau, từ đó cho ra chất trong trẻo và lôi cuốn hơn.
- Trong quá trình Mix và Master, EQ đảm nhiệm vai trò điều chỉnh âm lượng, loại bỏ tiếng ồn và tăng cường các thành phần âm thanh quan trọng, giúp định hình âm thanh của bản nhạc trở nên hòa quyện từ âm bass sâu lắng, chắc khỏe cho đến âm treble trong trẻo, sắc nét. Đặc biệt, đối với các thể loại âm nhạc như pop, rock hay electronic, việc sử dụng EQ cũng biến đổi để phù hợp với đặc tính riêng của từng thể loại và mang đến trải nghiệm âm thanh hoàn hảo nhất cho người dùng.
- Điều chỉnh âm thanh phù hợp với mọi không gian sử dụng: Khi sử dụng EQ, bạn có thể dễ dàng điều chỉnh âm thanh cho phù hợp với các không gian khán phòng để mang đến chất âm hoàn hảo và sắc nét nhất. Từ đó, giúp cho việc chơi nhạc của bạn trở nên đơn giản và thú vị hơn nhiều.
Các loại Equalizer trên thị trường hiện nay
- Fixed Equalizer : Đây là thiết bị EQ chỉnh đơn giản nhất do được thiết kế chỉ có vài nút (phím) điều chỉnh. Mục đích sử dụng của sản phẩm này là để giải quyết nhanh về tần số, có thể thấy trên các dàn amply hay guitar thùng.
- Graphic Equalizer : Thiết bị EQ có khả năng điều chỉnh tần số bằng cần gạt, tùy vào mỗi loại mà sẽ được tích hợp số lượng nút gạt nhiều hay ít. Thường các filter (bộ lọc) của Graphic Equalizer là Peaking Filter với Q (bandwidth) được cố định để hạn chế ảnh hưởng tần số các nút gạt xung quanh. Bên cạnh đó, 1 số Graphic Equalizer có 2 filter ở 2 đầu là Shelving Filter.
- Paragraphic Equalizer : Giúp điều chỉnh tần số trung tâm mỗi band - Đây là 1 dạng đặc biệt của Graphic Equalizer. Một số mẫu mã khác còn có thêm thông số Q (bandwidth) bằng nút điều chỉnh bổ sung. Thiết bị này có thể phối ghép với nhiều dàn âm thanh diễn live lẫn mixing trên máy tính.
- Parametric Equalizer : Đây là thiết bị EQ giúp hiển thị tần số tối ưu và tùy chỉnh linh hoạt, chính xác, nó được trang bị nhiều tùy chỉnh hiện đại như FREQ, GAIN, Q (bandwidth) hay thậm chí còn có thể tùy chỉnh các Filter (bộ lọc) cho mỗi EQ band như High-Pass, Low-Pass, Peaking, Shelving, Notch Filter.
+ Một số loại Equalization trong âm nhạc:
- Equalization Shelving : Loại EQ này được sử dụng để điều chỉnh âm lượng của các tần số âm thanh chính trong 1 bản nhạc, ví dụ như tăng cường bass hoặc giảm treble hay ngược lại. Ngoài ra, nó cũng cho phép bạn tăng, giảm âm lượng của tất cả các tần số trên hoặc dưới một ngưỡng nhất định.
- Equalization Notch : Thiết bị EQ này giúp loại bỏ 1 tần số âm thanh nhất định. Thiết bị thường được ứng dụng trong việc xử lý các vấn đề trong âm thanh như tiếng vang, tiếng ồn của các tần số không mong muốn,…
Nên chọn mua lọc xì âm thanh (EQ) của thương hiệu nào?
5.1 Thương hiệu Pioneer
Hãng Pioneer là 1 thương hiệu âm thanh đến từ Nhật Bản, chuyên cung cấp các sản phẩm giải trí và đa phương tiện. Các sản phẩm của hãng đều được sản xuất trên dây chuyền công nghệ tiên tiến, hiện đại và đã được chiếm nhiều ưu thế trong lòng khách hàng trên nhiều thị trường hàng đầu như: Singapore, Trung Quốc, Hồng Kông và cả Việt Nam,…
Lọc xì âm thanh Pioneer ( EQ) có khả năng cân bằng tần số âm thanh cực tốt, giúp lọc âm và hạn chế tối đa các tần số lạ gây ảnh hưởng tới tần âm chính nhằm mang đến những trải nghiệm âm thanh tốt cho người dùng. Các lọc xì đến từ thương hiệu này được thiế kế rất đa dạng, có vẻ ngoài bắt mắt và được trang bị nhiều tính năng độc đáo giúp cho ra âm thanh trong trẻo và chi tiết.
5.2 Thương hiệu JBL
Hãng âm thanh JBL đến từ Mỹ thuộc tập đoàn Harman & JBL. Các sản phẩm đến từ thương hiệu này đều được thiết kế tỉ mỉ, bắt mắt với logo ánh kim trên nền nhựa đen của JBL vô cùng sang trọng. Những dòng lọc xì âm thanh JBL ( EQ) rất đa dạng về mẫu mã để mang đến nhiều sự lựa chọn cho người dùng, cùng với đó là hàng loạt tính năng hiện đại giúp đáp ứng nhiều ứng dụng âm thanh chuyên nghiệp hiện nay.
Đầu lọc âm thanh JBL có thể dễ dàng kết nối với tivi thông minh qua cổng quang (optical) hoặc cũng có thể kết nối không dây qua bluetooth với các thiết bị di động như điện thoại, máy tính bảng rất thuận tiện và linh hoạt. Ngoài ra, đầu lọc JBL còn cho tiếng micro cực hay và chống hú rất tốt, các nút điều chỉnh được kí hiệu rõ ràng để người dùng dễ dàng thao tác.
5.3 Thương hiệu DBX
DBX là hãng âm thanh đến từ Mỹ, chuyên cung cấp các thiết bị âm thanh chính hãng như bộ chia tần số, bộ EQ, bộ nén và các thiết bị xử lý kỹ thuật số cao cấp,... Với thiết kế nhỏ gọn, tinh tế và các tính năng tiên tiến được tích hợp trong sản phẩm đã giúp thương hiệu được đông đảo người dùng lựa chọn và tin dùng.
Lọc xì âm thanh DBX ( EQ) được thiết kế hiện đại, dễ dàng cài đặt và được trang bị nhiều nút điều chỉnh giúp người dùng điều chỉnh tín hiệu âm thanh theo ý muốn 1 cách đơn giản và nhanh chóng. Ngoài ra, nó còn có thể linh hoạt kết nối với các thiết bị khác trong dàn karaoke giải trí gia đình hay các ứng dụng âm thanh như sân khấu, lễ tiệc lớn.